1 Primaire gegevens

Auteur: Anne Eekhout
Titel: Dogma
Uitgever: De Arbeiderspers
Jaar van uitgave: 2014

2 Inhoud (samenvatting)

Vijf vrienden komen om de beurt aan het woord in Dogma. Het idee om een documentaire over zelfmoord te maken komt van Simon, die het voorstelt aan filmstudent Charlie. Het zal een omstreden film worden, omdat degene die zelfmoord gaat plegen van tevoren gefilmd wordt, terwijl de voorbereidingen getroffen worden. Wat voelt en doet zo iemand? De boodschap zal zijn dat een mens de vrijheid heeft om zelf te kiezen voor de dood. Simon en Charlie delen het plan met hun goede vrienden Marnix, Hidde en Mia. Ze besluiten om de film met z’n vijven te maken. Charlie vertelt het plan ook nog een paar keer aan Jacques (hij is een van de docenten op het Appel Filminstituut), maar deze vind het een slecht plan en zegt dat Charlie beter met iets kleins en simpels kan beginnen.

Zo op het eerste gezicht zijn het gewone studenten, die in een smerig studentenhuis wonen, waar de koffie en de drank altijd klaar staat. Maar ze hebben geen van allen een makkelijke jeugd gehad. Marnix komt uit een welgestelde familie waar hij zich nooit in thuis heeft gevoeld. Simon heeft een carrière als cabaret, maar deze wil niet echt lukken aan het begin van het verhaal. Charlie heeft als tiener een paar jaar bij Hidde gewoond, omdat zijn ouders niet voor hem konden zorgen. Mia komt uit een zeer gelovige familie waar ze amper meer contact mee heeft. Mia is de vriendin van Charlie, Hidde is hier jaloers over (hij vind Mia ook leuk). Hiddes zus Reija is jong overleden. Hij is al een paar jaar depressief. Nu zijn moeder terminale kanker heeft, beseft hij dat hij alleen zal overblijven. Daarom wil Hidde niet verder met leven. Hij vertelt aan Charlie dat hij de hoofdpersoon in zijn film wil zijn. Eerst willen Charlie en zijn vrienden dit niet. Na veel overpeinzingen zijn de vrienden bereid om Hidde zijn wens tegemoet te komen. Hij is er immers vast van overtuigd dat hij dit wil. Ze zullen met z’n vijven de film maken.  Maar allemaal komen ze in gewetensnood. Moeten ze dit wel doen? Ze zullen hun vriend erg gaan missen. Is zijn pijn groter dan die van hun als hij er niet meer is?

Als uiteindelijk als de dag is aangebroken, gaat er van alles mis. Er ontstaat een soort ruzie, waarna Charlie de keel van Hidde doorsnijdt. Hidde overlijdt. Na een tijdje krijgen alle vier een rechtsproces (Mia hoeft niet heel lang omdat ze zich op het laatste moment bedacht, Charlie moet lang omdat hij de bedenker van de film is en Hidde heeft vermoord, Marnix heeft een goede advocaat dus wordt waarschijnlijk vrijgesproken en over Simon is niks bekend).

3. De verdieping

3.1 Compositie en tijdsverloop

Er wordt niet gezegd in welke tijd het verhaal zich afspeelt, maar het is wel in het nu. Dit weet je omdat er wel telefoons zijn. Het verhaal wordt niet chronologisch verteld. Er zitten namelijk flashbacks in het verhaal, vooral herinneringen van de vijf studenten. Ook begint het verhaal met de dag dat Hidde zelfmoord gaat plegen, en door het verhaal heen komt deze dag steeds terug (zaterdag 19 februari, en dan de tijd). 

3.2 Ruimte

Het speelt zich af in de stad, je verplaats mee met degene die aan het woord is. Soms zijn de vijf studenten samen op een plaats en dan praten ze ook om de beurt over de gebeurtenissen, en hoe zij dit zien. Maar als de studenten niet bij elkaar zijn, verplaats je als lezer soms ook wanneer je van de ene naar de andere persoon gaat. 

3.3 De wijze van vertellen

Er is in dit boek sprake van een meervoudig ik-perspectief. De vijf studenten vertellen namelijk allemaal vanuit hun eigen blik/perspectief. Om de beurt komen ze aan het woord. Eigenlijk zijn er dus 5 belangrijke personen in dit boek, ik denk dat Hidde en Charlie de hoofdpersonen zijn. Zij zijn de belangrijkste personen in het verhaal en maken dus ook het meeste mee. 

Bladzijde 122, Mia is aan het 'vertellen':

Mia
Het is nog best vroeg in de ochtend en ik sta voor zijn deur met die stomme film en opeens weet ik niet meer of dit wel een goed idee is. Net, in bed met Charlie, hij snurkend, ik wakker, bedacht ik wat ik zou willen als ik me zo miserabel voelde dat eigenlijk toch niets zou helpen. Ik dacht even dat ik er dan gewoon niet meer zou willen zijn, maar verzette me tegen die gedachte; Hidde heeft niet mijn herinneringen, hij heeft alleen de zijne.'

 

3.4 Thema
Thema: Zelfmoord
Zelfmoord is het thema van het boek, omdat het door het hele boek centraal staat. Aan het begin van het verhaal gaat het over de film die Charlie wil maken. Simon komt met het idee om een documentaire over zelfmoord te maken. Zodra Charlie besluit om dit te doen, vertellen de vijf vrienden over hun leven en hoe de documentaire tot stand komt. Charlie en zijn vriend Simon hebben het vaak over de documentaire en of ze er wel mee door moeten gaan en hoe ze aan de hoofdpersoon komen. Hidde ziet zijn leven niet meer zitten. Als hij tegen Charlie zegt dat hij de hoofdpersoon in de documentaire wil zijn, begint het allemaal vorm te krijgen. Het boek gaat over hoe de vijf vrienden deze documentaire willen realiseren en wat er gebeurt wanneer het moment om zelfmoord te plegen daar is. 

3.5. Personages

Hidde: zijn zus is jong overleden, hij denkt hier nog vaak aan terug. Ook is hij al jaren depressief. Hij is zelf een tijd naar Spanje vertrokken omdat hij zich niet helemaal thuis voelde in Nederland, maar toen hij terug kwam uit Spanje hoorde hij er weer niet helemaal bij omdat hij veel tijd gemist had. Hij is ongelukkig, en als zijn moeder kanker blijkt te hebben wil hij niet meer leven. Hij heeft niemand meer. Daarom besluit hij zelfmoord te plegen, en dit in de documentaire van Charlie. Als Mia uiteindelijk tegen hem zegt dat zij van hem houdt, twijfelt hij of hij zelfmoord moet plegen. Charlie doet dit uiteindelijk voor hem.

Charlie: hij heeft als tiener een paar jaar bij Hidde gewoond, omdat zijn ouders niet voor hem konden zorgen. Hij heeft ook een moeizame relatie met zijn ouders. Hij heeft een relatie met Mia, hij denkt dat het heel goed gaat, maar aan het einde van het verhaal blijkt dat Mia ook met Hidde omging. Hierdoor vermoord hij Hidde ook uiteindelijk. Hij twijfelt soms wel of de documentaire een goed idee is, maar gaat altijd door met zijn plan. 

Mia: komt uit een zeer gelovige familie, maar hier heeft ze bijna geen contact meer mee. Ze is de vriendin van Charlie, maar vind Hidde ook leuk. Op het einde van het verhaal blijkt dat ze toch eerder voor Hidde kiest, terwijl ze met Charlie is. Ze heeft soms vervelende herinneringen aan haar jeugd, en wil deze ook niet vertellen aan haar vrienden.  

Marnix: Hij komt uit een rijke familie, hij is namelijk van adel, maar voelt zich nooit thuis in deze categorie. Hij heeft lang haar, wat zijn moeder afkeurt. Ook heeft hij een studie gedaan, die hij niet heeft afgemaakt en toch heeft hij een baan gekregen. Daar is hij na het documentaire gedoe ontslagen, dus nu doet hij weer een nieuwe studie (geschiedenis). Hij weet niet zo goed wat hij met zijn leven moet doen.

Simon: is degene die met het idee kwam om een documentaire over zelfmoord te maken. Hij blijft het door het hele verhaal heen een goed idee vinden. Hij bemoeit zich vaak met andere zaken; zoals op het einde van het verhaal, over de relatie van Charlie, Hidde en Mia. Hij is een cabaret, maar aan het begin van het verhaal wil dit nog niet echt lukken. Als hij eindelijk een doorbraak heeft is hij er niet zo blij mee. Soms valt hij een beetje buiten de vriendengroep met zijn gedachtes. 

3.5. Titel, ondertitel en motto

De titel: Dogma

Dogma betekent: voorstelling van zaken die als vaststaand wordt beschouwd en waaraan niet wordt getwijfeld. Dit slaat denk ik terug op het idee van de vijf vrienden om een documentaire over zelfmoord te maken. Zodra de vijf studenten samen hebben besloten een documentaire over zelfmoord te maken, wijken ze ook niet meer van dit idee af. Ze vinden het normaal om een documentaire over zelfmoord te maken en twijfelen niet meer aan dit idee. 

Het motto van het boek is:

'i am my mother's only one
it's enough
i wear my garment so it shows
now you know

only love is all maroon
gluey feathers on a flume
sky is womb and she's the moon

i am my mother on the wall
with uw all
i move in water, shore to shore
nothing's more

only love is all maroon
lapping lakes like leery loons
leaving rope burns, reddish ruse

only love is all maroon
gluey feathers on a flume
sky is womb and she's the moon'

Het motto is geschreven door Justin Vernon. Het blijkt een songtekst te zijn van een liedje van Bon Iver: Flume. Ik denk dat Anne Eekhout hiermee wilde verwijzen naar Hidde. Hieronder leg ik zinnen van het motto uit, en waarom ze verwijzen naar Hidde:

'i am my mother's only one'

hiermee verwijst ze naar Hidde (hij is zijn moeders enige zoon).

 'i wear my garment so it shows, now you know'

ze wil denk ik verwijzen naar de last die Hidde meedraagt en hoe hij dit aan de andere vertelt.

'she's the moon' verwijst denk ik naar de gedachte van Hidde over Mia.

'leaving rope burns, reddish ruse' verwijst naar Hidde die zijn vrienden achterlaat met een pijnlijk gevoel, wanneer hij dood gaat.

 

4. Keuzeopdracht

* Schrijf een of meer gedichten bij het boek:

Zelfmoord

Ze ziet het niet meer zitten
Elke keer denkt ze erover na

Lelijke gedachtes

Fataal kan elk moment zijn

Maanden, jaren gaan voorbij

Om zeep wordt ze geholpen

Oceanen vol met pijn

Regendruppels over haar wangen

Dan is het eindelijk over

 

Bloem

Liefde kan mooi zijn,

bloeien als een bloem.

Je geeft hem water,

zodat hij groeit.

Maar niet elke bloem

overleeft de winter,

de een wel de ander niet.

Sommige zijn niet wat het lijkt.

Ze blijken bij een andere

bloemsoort te horen.

Een soort die de winter wel overleeft.

Dit gedicht verwijst terug naar de relatie tussen Charlie en Mia, Mia koos in een moeilijke tijd uiteindelijk toch voor Hidde.